Eşit İnfaz Oranı Dönemi Başlıyor mu?
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), yeni yasama yılında cezaevlerindeki kapasite krizini çözmek için harekete geçti. Adalet Bakanlığı verilerine göre, 1 Ağustos 2025 itibarıyla 304 bin 964 kişilik kapasiteye sahip cezaevlerinde 413 bin 780 tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Bu tablo, cezaevlerinde 109 bin kişilik kapasite fazlası anlamına geliyor.
Bu ciddi kriz nedeniyle Meclis’te, infaz sistemini sadeleştiren ve cezaevi nüfusunu azaltmayı amaçlayan yeni bir yasa çalışması başlatıldı.
2023 düzenlemesi genişliyor: 31 Temmuz 2023’te yürürlüğe giren ve cezasının bitimine 5 yıl kalan hükümlülere denetimli serbestlik sağlayan düzenleme, kapsamı genişletilerek yeniden uygulanacak.
Eşit infaz oranı: Suç türüne göre değişen infaz süreleri yerine tüm suçlarda aynı oran geçerli olacak. “Yarı infaz” modeli (cezanın yarısını cezaevinde çekmek) gündemde. Terör ve ağır suçlarda ise mevcut uygulamanın korunarak cezaların ¾’ünün cezaevinde infaz edilmesi planlanıyor.
Topluma dönüş odaklı: İyi hâl kriterleri güncellenecek, denetimli serbestlik sistemi hızlandırılacak. Amaç, topluma kazandırılabilecek hükümlülerin erken tahliye edilmesini kolaylaştırmak.
DÜNYADAN ÖRNEKLER
Yeni düzenleme için farklı ülkelerin modelleri de inceleniyor:
- Norveç: Eğitim ve meslek kurslarıyla suç tekrarını azaltan Halden ve Bastøy modeli.
- Hollanda: Elektronik kelepçe ve toplum hizmetiyle cezaevi nüfusunu düşüren toplum temelli infaz sistemi.
- Almanya: Kapalı cezaevinden açık cezaevine aşamalı geçiş modeli.
- Kanada: Fail ve mağduru uzlaştıran restoratif adalet uygulamaları.
- Belçika: Kısa süreli hapis cezalarının toplum hizmetine çevrilmesi.
- Yeni infaz yasasının ayrıntılarının önümüzdeki yasama yılında TBMM gündemine gelmesi bekleniyor.